Crowdfunding en belasting

1 augustus 2020, Richard Maessen en mr Huub J. Rosenboom RB (Belastingadviseur Kubus)

Fiscale gevolgen crowdfunding

Stel je het volgende fictieve voorbeeld eens voor. Vanwege de corona crisis heeft Bart net als vele andere ondernemers in Nederland moeite om het hoofd boven water te houden. Zijn goedlopende horecazaak in Amsterdam is lange tijd gesloten geweest en met de 1,5 meter maatregel kan hij amper 20% van zijn zaak gebruiken voor gasten. De kosten blijven doorlopen en Bart heeft met pijn in zijn hart al 3 personeelsleden moeten ontslaan. Bart heeft via de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RvON) een Tegemoetkoming Vaste Lasten (TVL) aangevraagd en gekregen.

Goede vriend Jan leeft mee met Bart en is een crowdfundactie voor hem gestart. Doel van de doneeractie is om in 2 maanden tijd €50.000 voor Bart in te zamelen. Binnen 2 weken is al ruim €17.000 gedoneerd aan de actie. Wilma, zelf een succesvol onderneemster, leeft enorm mee en doneert zelfs €1.000 aan de crowdfundactie van Jan. Wat zijn nu precies de fiscale gevolgen van de doneeractie voor Jan, Bart en Wilma? 

Het antwoord op bovenstaande is in de praktijk niet eenvoudig. Crowdfunding, donatie, schenking, gift, sponsoring zijn begrippen die vaak door elkaar gebruikt worden, maar niet hetzelfde betekenen en dezelfde gevolgen hebben. Elke situatie en de persoonlijke omstandigheden kunnen anders zijn, waardoor een eenduidig antwoord niet bestaat. Ga daarom altijd naar de website van de Belastingdienst of neem contact op met jouw belastingadviseur. 

Een schenking, gift of donatie is een eenzijdige overeenkomst en een meerzijdige onverplichte rechtshandeling waarbij de schenker roerend of onroerend goed overdraagt aan de begiftigde zonder tegenprestatie, uit genegenheid of uit erkentelijkheid (bron: Wikipedia).

Is mijn donatie aftrekbaar?

Wilma vraagt zich af of zij haar donatie kan aftrekken van de belasting. In het algemeen is het zo dat zakelijke kosten voor ondernemers aftrekbaar zijn. Wilma moet dus aan kunnen tonen dat haar donatie van €1.000 een zakelijk doel dient. Daar ligt een belangrijk verschil tussen een gift en sponsoring. Bij giften gaan we ervan uit dat er geen tegenprestatie tegenover staat. Het is daarom ook lastig om een duidelijk zakelijk belang aan te tonen bij giften. Als er wel een tegenprestatie wordt geleverd (bijvoorbeeld je bedrijfsnaam en logo op de shirtjes van een lokaal hockeyteam) dan wordt er gesproken van sponsoring. In dat geval is het belangrijk dat jij ook een factuur ontvangt van de instelling die je wilt sponsoren. Als jij kunt aantonen dat er een zakelijk belang is, dan zijn deze kosten aftrekbaar voor bedrijven. Maar let op: je komt niet zomaar overal mee weg. Wanneer je de sportvereniging van je partner sponsort waar jij regelmatig aan de zijlijn staat, dan zal de Belastingdienst dit niet snel zien als zakelijk belang. Dit is namelijk al snel toe te wijzen aan persoonlijke interesse en/of de betrokkenheid van een familielid. In het fictieve voorbeeld is de donatie van Wilma niet aftrekbaar van de belasting. Er wordt geen tegenprestatie geleverd door Bart, de (bedrijfs)naam van Wilma komt niet op de horecakleding van Bart en zijn personeel.

Doneren aan een goed doel

Voor particuliere donateurs is het doen van een donatie onder bepaalde voorwaarden aftrekbaar bij de aangifte Inkomstenbelasting. Zo moet de organisatie aan wie je de donatie doet een zogenaamde ANBI-status hebben (zie ons blog over ANBI-status). Een donatie aan een ANBI (algemeen nut beogende instelling) mag je aftrekken in je aangifte inkomstenbelasting. Controleer wel even of de instelling inderdaad een ANBI is. Dat kan met het Programma ANBI opzoeken (bron: Belastingdienst). In het bovenstaande voorbeeld waar Jan een crowdfundactie start voor horecaondernemer Bart is duidelijk geen sprake van een ANBI. Particuliere donateurs kunnen hun donatie aan deze actie dus niet aftrekken van de belasting.

Belasting over ontvangen donaties

De crowdfundactie is ten einde en na aftrek van platformkosten blijft €35.000 over. Een fantastisch resultaat. Jan en zijn vriend Bart zijn dolenthousiast. Dit hadden ze niet durven dromen. Het geld van de actie staat binnen een dag op de bankrekening van Jan die de actie is begonnen voor Bart. Zoals een goede vriend betaamt boekt Jan de €35.000 meteen door naar Bart. Diezelfde avond nog vieren zij het succes van de actie onder het genot van een biertje. Jan vraagt zich ineens af of hij belasting moet betalen over de ontvangen donaties. Het geld is weliswaar niet voor hem bedoeld, maar is wel op zijn rekening gestort. En hij heeft het meteen door geboekt. Bart begint zich ook een beetje zorgen te maken. Hij heeft als gevolg van de corona crisis een Tegemoetkoming Vaste Lasten ter hoogte van €40.000 ontvangen van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Wat betekent dat voor hem en moet hij ook schenkbelasting gaan betalen aan de Belastingdienst over de €35.000 die met de crowdfunding is opgehaald?  

 

Schenkbelasting bij crowdfunding

In de meeste gevallen is het ontvangen van donaties belastingvrij, maar in sommige gevallen dien je belasting te betalen over de ontvangen giften. De hoogte van het bedrag en de relatie met de donateur zijn zaken die bepalen of je belasting over je gift moet betalen of niet. Op de website van de Belastingdienst staat het volgende (juli 2020):

IK KRIJG EEN SCHENKING - MOET IK AANGIFTE DOEN?

Ja, als de waarde van die schenking in 2020 hoger is dan € 2.208. Dit bedrag geldt per schenker. Dat betekent dat u van verschillende personen € 2.208 belastingvrij mag ontvangen. Schenkingen die minder waard zijn, hoeft u niet aan ons door te geven.

Crowdfunding en aangifte inkomstenbelasting

Bij de crowdfundactie van Jan hebben in totaal 985 mensen een donatie gedaan. De hoogste donatie was van Wilma die €1.000 had gedoneerd. De rest van de donaties varieerden tussen de €10 en de €100 per persoon. Huub Rosenboom, belastingadviseur bij Kubus, geeft aan: "Jan hoeft de €35.000 niet op te nemen in zijn aangifte inkomstenbelasting omdat hij dat bedrag slechts voor Bart heeft ingezameld en het bedrag integraal aan Bart heeft doorbetaald. Jan hoeft ook geen schenkbelasting te betalen omdat de donaties niet voor hem maar voor Bart bedoeld zijn."

Fiscale gevolgen crowdfunding ondernemer, vereniging of stichting 

Huub vervolgt: "Wanneer de crowdfundactie voor Bart als doel had het restaurant van Bart door de crisis te helpen, behoort de €35.000,- tot de belastbare bedrijfswinst van Bart. Hij zal daar fiscaal dus over moeten afrekenen. Daarnaast geldt naar alle waarschijnlijkheid dat Bart geen recht meer heeft op de Tegemoetkoming Vaste Lasten (TVL). Wanneer Bart in ons voorbeeld geen ondernemer is maar bijvoorbeeld bestuurslid is van een (muziek)vereniging of van een stichting en Bart zou in die hoedanigheid het bedrag van € 35.000 ontvangen, hoeft de vereniging of de stichting hierover fiscaal niet af te rekenen mits de vereniging of de stichting geen onderneming drijft. Dit ligt echter nogal subtiel, veel hangt af van de feitelijke situatie. Het is aan te raden in een dergelijk geval een specialist te raadplegen.

Wanneer Bart hulpbehoevend is, zou hij recht kunnen hebben op de vrijstelling van artikel 33 ten 8e schenkingsrecht: wanneer een persoon niet in staat is zijn schulden te betalen, is een schenking vrijgesteld wanneer de schenking de persoon in staat stelt om zijn schulden af te lossen. Dat de schenking via Jan loopt is fiscaal niet relevant. De bedoeling van de schenkers is immers dat Bart deze krijgt. Dus het bedrag van €35.000 blijft opgebouwd uit de afzonderlijke giften zodat per gift de vrijstelling van €2.208 geldt.

Wanneer Bart een uitkering van het UWV krijgt, is dat voor een schenking niet relevant, want voor een WW of WIA uitkering wordt alleen gekeken of er inkomsten uit arbeid zijn, een schenking is dat niet. Een schenking is wel relevant voor een bijstandsuitkering. Die uitkering wordt verminderd met schenkingen. Hetzelfde geldt wanneer Bart in de schuldsanering zou zitten, ook dan moet hij de schenkingen aan de bewindvoerder afdragen." 

Over de mede auteur

Na mijn studie doctoraal fiscaal recht in Leiden ben ik in 1984 gestart als belastingadviseur in Rotterdam. Ik heb onder meer vanaf begin 1987 tot eind 1991 gewerkt bij Ernst & Young belastingadviseurs Rotterdam. Daarna ben ik overgestapt naar SCT Belastingadviseurs en op 1 januari 1997 via een management buy-out zelfstandig geworden. Sinds maart 2013 heb ik mijn werkgebied verruimd door mijn aansluiting bij de Kubus organisatie.

Als all-round fiscalist heb ik brede ervaring op het hele fiscale werkterrein, zoals de inkomsten-, de vennootschaps-, de omzet-, de loonbelasting en het successierecht. Meer concreet adviseer en begeleid ik bij bedrijfsopvolging, herstructurering, inbreng eenmanszaken of firma’s in besloten vennootschappen. Ik word regelmatig ingezet bij het opzetten van schenkings- en successierecht plannen en bij de advisering van (pensioen)problematiek van de directeur/aandeelhouder en de vermogende particulier.

mr. Huub J. Rosenboom RB
Kubus Belastingadviseur

Twijfel jij of je belasting moet betalen over de ontvangen donaties? Neem dan contact op met de Belastingdienst of jouw belastingadviseur.

Interessant? Lees dan ook onze andere artikelen, zoals: